En saygın kitap ödüllerinden biri olarak kabul edilen Uluslararası Booker Ödülü’nün 2025 yılı kısa listesi açıklandı. İngilizceye çevrilmiş en iyi uzun kurgu eserleri veya kısa öykü derlemelerini kutlayan Uluslararası Booker Ödülü’nün bu yılki kısa listesinde altı kitap yer aldı.
Beş roman ve bir kısa öykü derlemesinden oluşan ve 2025 jüri başkanı Max Porter’ın ‘insanlığa dair acil ve şaşırtıcı konular hakkında konuşulması için bir araç’ olarak tanımladığı altı ‘zihin açıcı kitap’ şöyle:
On the Calculation of Volume I / Solvej Balle
Danca’dan çeviren Barbara J. Haveland- Small Boat / Vincent Delecroix
Fransızcadan çeviren Helen Stevenson - Under the Eye of the Big Bird / Hiromi Kawakami
Japoncadan çeviren Asa Yoneda - Perfection / Vincenzo Latronico
İtalyancadan çeviren Sophie Hughes - Heart Lamp / Banu Mushtaq
Kannada dilinden çeviren Deepa Bhasthi - A Leopard-Skin Hat / Anne Serre
Fransızcadan çeviren Mark Hutchinson
On the Calculation of Volume I / Solvej BalleKısa listeye giren kitaplar, fütüristik bir dünyada yapay zekâ ‘annelerin’ üretilmiş çocuklara ebeveynlik yapmasından Güney Hindistan’daki ataerkil topluluklarda kızların ve kadınların direncine kadar insan ruhunun yılmazlığını ve dirayetini yakalayan hikâyeler içeriyor. Kısa listeye alınan eserler aynı günü tekrar tekrar yaşamak zorunda kalan bir kahramandan, Manş Denizi’nde küçük bir teknedeki göçmenlerin imdat çağrılarına; akıl hastalığının gölgesinde ömür boyu süren arkadaşlığın ıstırap ve neşesinden, bir çiftin dijital olarak düzenlenmiş hayatlarında anlamlı insani bağlantı arayışına kadar çeşitli insan hikayelerine dikkat çekiyor.
Jüri Başkanı Max Porter’in konuşmasından bir kesit ise şöyle:
“Bu kısa liste, ben ve jüri üyesi arkadaşlarım arasında geçen, hayatımızı iyileştiren bir sohbetin sonucudur. Altı ayda 154 kitap okumak, kendimizi uzayda savrulan yüksek hızlı Soru Makineleri gibi hissetmemize neden oldu. Seçtiğimiz altı kitap, çevremizdeki dünyayı sorgulamak için içimizde bir iştah uyandırdı: Nasıl görüyorum ya da nasıl görülüyorum? Birbirimizi nasıl tercüme ediyoruz? Bedenlerimize, koşullarımıza, zamana nasıl hapsoluyoruz ve özgürlük için seçeneklerimiz neler? Kimin sesi var? Bu kitapları tartışırken şu anda insan olmanın ne anlama geldiğini tekrar tekrar düşünmüş olduk.
Bu liste, insanlığa dair acil ve şaşırtıcı konuların konuşulması için bir araç olarak çeviri kurmacayı kutlamamızdır. Bu zihin açıcı kitaplar bizi nelerin beklediğini ya da nasıl yas tutabileceğimizi, nasıl ibadet edebileceğimizi ya da hayatta kalabileceğimizi sorguluyor. Bu sorulara bazen çetrefilli, bazen karamsar, bazen de kökten umutlu yanıtlar sunuyorlar. Birlikte ele alındıklarında, hem gerçekten rahatsız edici hem de acı verici derecede güzel olan insan deneyimini görmek için mucizevi bir mercek oluşturuyorlar. Bu eserlerin her biri bir dünyaya açılan son derece özel pencerelerdir, ancak hepsi muhteşem bir şekilde evrenseldir.”
