Bugün sizleri günümüze yakın zamanlarda bestelenmiş olan ve böylece “Çağdaş Klasik Müzik” başlığıyla anılan Batı sanat müziği türünde bir konseri dinlemeye çağırıyorum değerli takipçilerim. 1979’da 67 yaşında bu dünyaya veda eden İtalyan besteci, piyanist, şef ve akademisyen Nino Rota’nın “Divertimento Concertante”sini.
Bilenlerin affına sığınarak, bilemeyenler için açıklamam gerekirse, “Divertimento” eski operaların perde aralarında eğlendirme amacıyla çalınan, 18. yüzyılda orkestra “süit”lerinden doğan bir müzik türüdür. “Sinfonia Concertante” ise kökeni 17. yüzyıla kadar inen, bir ya da birden fazla solo enstrümana yer veren, müziğin sololar ve orkestra arasında gidip geldiği senfonik orkestra eserine denir.
Rota, hatayı boyunca Federico Fellini’nin “Tatlı Hayat” ve “8 ½”, Luchino Visconti’nin “Leopar”, Franco Zeffirelli’nin “Romeo ve Juliet” ve Francis Ford Coppola’nın “Baba” filmlerinden ikisi dahil (Bu vesileyle aldığı Oscar Ödülü de var), pek çoğunu hepinizin mutlaka gördüğü 150’den fazla film müziği yanında on opera, beş bale ve düzinelerce orkestra, koro ve oda müziği eseri bestelemiş. Kendisine sorarsanız, “Ben klasik müzik bestecisiyim,” dermiş.
Dahi çocuk olarak bilinen Rota, ilk oratoryosunu 11 yaşında, ilk lirik sahne eserini 13 yaşında yazmış. Müzik öğrenimini Milano Konservatuarında tamamlamış, sonra da Roma’daki Santa Cecilia Konservatuarından kompozisyon dalında mezun olmuş. Üstüne iki yıl da ABD’de kompozisyon ve şeflik eğitimi görmüş. O da yetmemiş, dönüp geldiği Milano Üniversitesinde bu defa edebiyat alanında lisans derecesi almış. Sonrasında ise 1978’e kadar elinde tutacağı bir unvan olan Bari’deki Liceo Musicale’nin Müdürlüğüne yol açan bir öğretim kariyerine başlamış.
Dinleyeceğiniz eseri Rota 1968-1973 yılları arasında, çok genç bir kontrbasçı olan İtalyan Franco Petracchi için bestelemiş. Adından da anlaşılacağı üzere 18. yüzyıl Divertimentosuna kontrbasın solo enstrümanı eklendiği Sinfonia Concertante’nin arasında geçişlerle kullanıldığı hibrid bir eser. Bölümleri şöyle açıklanıyor: Melodilere beklenmedik sürpriz notaların tekrar tekrar yerleştirildiği “Allegro”; bazen hızla yukarı çıkan, bazen meydan okurcasına uğultulu derinliklere inen, canlı “Marcia” (Marş); o koca kontrbasın şarkı söylercesine şakadığı “Aria, Andante”; ve nihayet canlı, hızla dalgalanan bayraklar ve çılgın dönüşümlerle kontrbas ve orkestranın birlikte ulaştığı “Finale, Allegro Marca”.
Köln Filarmoni Salonunda 04.12.2021 tarihinde icra edilen bu konserde, Nino Rota’nın “Divertimento concertante” bestesini, Letonyalı Şef Andris Poga’nın yönettiği WDR Senfoni Orkestrası eşliğinde, orkestranın birinci kontrbasçısı Belaruslu Stanislau Anishchanka yorumluyor. İyi seyirler:
