Her yıl İngilizceye çevrilmiş ve İngiltere ya da İrlanda’da yayımlanmış bir kurgu eserin yazarına ve çevirmenine verilen Uluslararası Booker Ödülü’nü (The International Booker Prize) bu sene Alman yazar Jenny Erpenbeck ve çevirmen Michael Hofmann kazandı. Erpenbeck ve Hofmann ikilisi 50 bin sterlinlik para ödülünü paylaşacak.
Erpenbeck’in Kairos isimli romanı, 1986 yılında Doğu Berlin’de bir otobüste tanışan 19 yaşındaki bir öğrenci ile 50’li yaşlarındaki evli bir adam arasındaki yıkıcı aşk ilişkisini anlatıyor. Bu ilişkinin Alman Demokratik Cumhuriyeti’nin “ezilmiş idealizmini” ve nihayetinde “bütün bir siyasi sistemin çözülüşünü” somutlaştırdığı belirtiliyor.
Kitabı değerlendiren jüri, altı kitaptan oluşan adaylar arasından Kairos’u seçerken, “parlak düzyazı” ile çevirinin zengin kalitesini övdü. Jüri başkanı Eleanor Wachtel, “Hikaye aşk ve tutkuyla başlıyor ancak en az onun kadar güç, sanat ve kültür ögelerini de barındırıyor. Aşıkların kendi içlerine kapanmaları, yıkıcı bir girdaba sürüklenmeleri, bu dönemde Doğu Almanya’nın daha geniş tarihiyle bağlantılı kalıyor ve çoğu zaman tarihle tuhaf açılardan buluşuyor” değerlendirmesinde bulundu.
Çevirmen Hoffman, Kairos ile ilgili, “Kitap bana, bir yüzünde kişisel bir hikâye, diğer yüzünde ise devletin amblemi olan bir madeni para gibi görünüyor. Havadan dönen madeni parada hem yazı hem de tura geliyor” benzetmesini yaptı.
The Guardian kitabı “en kasvetli ve en güzel romanlardan biri” olarak nitelerken, The Atlantic “parçalanmış bir ülke ve yüzyıl tasvirleri, romancıların tarihi ne tarihçilerin ne de politikacıların asla yapamayacağı şekilde ele alabileceklerini hatırlatıyor” dedi.
57 yaşındaki Erpenbeck Doğu Berlin’de doğdu ve ödüllü bir roman yazarı olmadan önce opera yönetmeni olarak çalışıyordu. Eserleri arasında The End of Days (2014) ve 2018’de uzun listeye kalan Go, Went, Gone (2017) bunuyor.
66 yaşındaki Hofmann ise “tartışmasız dünyanın en etkili Almanca’dan İngilizce’ye çevirmeni” olarak anılıyor. Şiir ve edebiyat eleştirmenliğinin yanı sıra Florida Üniversitesi’nde yarı zamanlı olarak ders veriyor.
Booker Ödüllerinden birini kazanmak uluslararası tanınırlığa ve küresel satışlarda önemli bir artışa yol açıyor. Bulgar yazar Georgi Gospodinov’ın Time Shelter kitabının satışları geçen yılki ödülü kazanmasından sonraki hafta yüzde 435 artış göstermişti.
Çeviren: Dilay Hatip
Kaynak: BBC
