“2020 Şirin Tekeli Araştırma Ödülleri” sahiplerini buldu. Türkiye’de toplumsal cinsiyet odaklı araştırmaları desteklemeyi ve teşvik etmeyi amaçlayan Şirin Tekeli Araştırma Ödülü’ne bu yıl Ayşe Akalın-Demet Lüküslü, Yonca Cingöz, Gülçün Con Wright ve Füsun Kökalan Çımrın layık görüldü.
Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Mükemmeliyet Merkezi’nin (SU Gender); demokrasi, akademik özgürlük, toplumsal cinsiyet eşitliği ve feminizm alanlarında öncü çalışmalar yapan akademisyen Şirin Tekeli anısına düzenlediği Araştırma Ödülleri çevrimiçi (online) düzenlenen konferansla sahiplerini buldu. SU Gender, Şirin Tekeli’nin bıraktığı zengin mirasın yaşaması, paylaşılması ve çeşitlenmesine katkıda bulunmak amacıyla 2017 yılından bu yana Şirin Tekeli Araştırma Ödülü Tören ve Konferansı’nı düzenliyor.
Türkiye’de toplumsal cinsiyet odaklı araştırmaları desteklemeyi ve teşvik etmeyi amaçlayan Şirin Tekeli Araştırma Ödülü’ne bu yıl Ayşe Akalın-Demet Lüküslü, Yonca Cingöz, Gülçün Con Wright ve Füsun Kökalan Çımrın layık görüldü.
Bu yıl dördüncü kez verilen ödüle, doktora öğrencileri ile doktora derecesini tamamlamasının üzerinden en fazla 15 yıl geçen araştırmacıların başvuruları kabul edildi. Araştırma önerileri üniversiteler arası bir seçici kurul tarafından akademik kriterler temel alınarak değerlendirildi.
Toplumsal cinsiyet ve kadın çalışmaları alanında yazar ve araştırmacıları bir araya getiren konferans bu yıl çevrimiçi ortamda gerçekleşti. Konferansın açılışında konuşan SU Gender Direktörü Hülya Adak, “Bu yıl ilk çevrimiçi ödül ve konferansımızı yapıyoruz. Konferansı 2017 yılında Şirin Tekeli’nin aramızdan ayrıldığı yıl başlattık. Önümüzdeki yıl konularımızı biraz daha genişletmek istiyoruz. Umuyoruz ki sosyal bilimler ve beşeri bilimler üzerine kurguladığımız bu ödüllere iklim adaleti, engellilik ve toplumsal cinsiyet çalışmaları ekseninde yeni ödüller eklenir. Geçen 3 yılda 27 araştırmaya destek sağladık. Bu araştırmaları önümüzdeki yıl bir kitap olarak derlemek ve 2021 veya sonrasında yayınlamak istiyoruz” dedi.
Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi ve SU Gender eski Direktörü Ayşe Gül Altınay ise açılış kapsamında Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı’nın kurucularından Füsun Ertuğ ile çevrimiçi bir sohbet gerçekleştirdi. Ayşe Gül Altınay, feminist hareketteki rolü ve yeri çok önemli olan Şirin Tekeli’yi anmak için çevrimiçi bir ortamda bile olsa bir araya gelmenin çok büyük gurur olduğunu belirterek, Füsun Ertuğ’un feminist hareketteki rolüne dikkat çekti. Altınay, “Kadın Eserleri Kütüphanesi’ni kuran, yaşatan ve arşiv mekanı olarak hayatta tutan herkese teşekkür ediyoruz. Kütüphane’ni ve Mort Çatı’nın 30’uncu yılı. İkisi de çok kıymetli. Füsun Ertuğ, 80’lerin başından itibaren feminist hareketlerle birlikte, feminist gözle bakarak arşiv oluşturan biri. Kadınların bitkilerle olan ilişkilerini ve toprakla kurduğu yaratıcı ilişkileri nasıl hikayeleştirdikleri üzerine öncü çalışmalar yapan bir isim” dedi.
Füsun Ertuğ ise konuşmasında Şirin Tekeli adına Sabancı Üniversitesi’nin böyle bir ödül vermesinin çok anlamlı olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Şirin Tekeli’nin bilimsel araştırmaları desteklemek için verdiği çabaya bir armağan. Şirin Tekeli’nin hepimizi bir araya getirip kurumlaşmayı sağlaması gerçekten çok önemli. Bugün hem Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı’nın hem de Mor Çatı’nın 30’uncu yılını kutluyoruz. Kadın hareketinin müşterek kazanımıdır kütüphane. Şirin başta olmak üzere kadın hareketlerinin öncüsü pek çok kadın bize özel arşivlerini bağışladı. Araştırmacılar bunlar üzerinde birinci elden çalışmaya başladıklarında inanılmaz sonuçlar ortaya çıkacak. Bu da Türkiye’deki kadınların müşterek mirasının ne katar zengin olduğunu ortaya koyacak.”
GEÇEN YIL ÖDÜL ALANLAR ARAŞTIRMA SONUÇLARINI PAYLAŞTI
Konferans kapsamında geçen yıl Şirin Tekeli Ödülleri’nin kazanan araştırmacıların çalışmalarını paylaştığı iki ayrı panel yapıldı. İlk panelde, geçen yıl Araştırma Ödülü kazanan Sezen Bayhan – “Ders Kitapları ve Müfredatta Cinsiyetlendirilmiş-Askerileştirilmiş Ulus Kimlik İnşasının Evrimi”, Z. Selen Artan-Bayhan – “Darülbedayi’nin “Öteki” Kadınları: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Tiyatro ve Toplumsal Bellek”, Derya Acuner – “Türkiye Güncel Sanatında Kumaşın Politik Çağrışımları Üzerine Bir Çalışmanın İlk Senesinden Notlar” isimli araştırmalarının sonuçlarını paylaştı.
Konferans kapsamında düzenlenen ikinci panelde ise geçen yıl Araştırma Teşvik Ödülü’nü kazanan Burcu Binbuğa – “Ekofeminist Perspektiften Ekoloji Mücadelesi“, Pınar Karababa Demircan – “Kadın Emeğinin Kesişen ve Dönüşen Formları: İpek Halı ve Kutnu Dokumacılığı Örnekleri“, Merve Koç – “Normatif Bedende Erkeklik Deneyimleri: Hegemonik Erkeklik Söylemi ve Cüce Erkekler“, Özlem Ezer – Suriyeli Kadın Mülteci Anlatılarında Yaşayan Din ve İnançlar“ başlıklı araştırmalarının çıktılarını aktardı.
Konferans, bu yıl kazananların ödüllerinin verildiği çevrimiçi gerçekleşen tören ile sona erdi.
ŞİRİN TEKELİ ARAŞTIRMA ÖDÜLÜ 2020 SONUÇLARI
ARAŞTIRMA ÖDÜLÜ
- Ayşe Akalın ve Demet Lüküslü – “Feels like I’m Flowing Out of Myself!”: Young Feminists in Turkey”
- Yonca Cingöz – “Feminist Harekette Duygu/Duygulam, Zamansallık ve Güvenli Mekan: 2000’lerde İstanbul’daki Feminist Aktivistler Arası İlişkiler Örneği”
ARAŞTIRMA TEŞVİK ÖDÜLÜ
- Gülçün Con Wright – “Understanding the Experiences of Women as Grandmothers in Later Life in Turkey”
- Füsun Kökalan Çımrın – “Meğer Biz Gerçekten Aktivistmişiz!”
Şirin Tekeli hakkında
Haziran 2017’de aramızdan ayrılan Şirin Tekeli, arkasında çok zengin bir miras bıraktı. 1978 yılında alanında bir ilk olarak İstanbul Üniversitesi’nde yazdığı doçentlik tezi Kadınlar ve Siyasal-Toplumsal Hayat (İletişim, 1982) ve Türkiye’de feminist kadın çalışmalarının ilk disiplinlerarası derlemelerinden olan 80’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar (İletişim, 1990) kitaplarının yanı sıra, 1980’lerin başında Somut gazetesinde yazdığı ilk feminist yazılar, Fransızca ve İngilizce’den çevirdiği 20’den fazla kadın ve demokrasi odaklı kitap ve uluslararası akademik dergi ve derlemelere yazdığı makalelerle Şirin Tekeli, kadın ve toplumsal cinsiyet çalışmalarının Türkiye’de ve Türkçe’de kurulmasına ve yerleşmesine öncülük etti.
Şirin Tekeli aynı zamanda sivil toplumun, feminist hareketin ve toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarının kurumsallaşması ve güçlenmesi yolunda atılan pek çok adımın öncüsü ve itici gücü oldu. 1985-1990 arasında Kadınlara Karşı Her Türlü Ayırımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi’nin (CEDAW) uygulanmasını talep eden dilekçe kampanyası, Dayağa Karşı Dayanışma Yürüyüşü, Kâriye Şenliği, Mor İğne Kampanyası ve Medeni Kanun reform çalışmalarında aktif rol oynadı. 1986’da İnsan Hakları Derneği’nin, 1989’da İstanbul Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı’nın, 1990’da Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı’nın, 1993’te Türkiye Helsinki Yurttaşlar Derneği’nin, 1997’de Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği’nin (KA-DER) ve Winpeace – Türk ve Yunan Kadınları Barış Girişimi’nin kurucuları arasında yer aldı.
